ประกาศกระทรวงอุตสาหกรรม เรื่อง รถฟอร์คลิฟ (Forklift)
ที่ใช้ก๊าซปิโตรเลียมเหลวเป็นเชื้อเพลิง พ.ศ. ๒๕๔๕

สาระสำคัญ

ตามประกาศกระทรวงอุตสาหกรรมเรื่อง รถฟอร์คลิฟ (Forklift) ที่ใช้ก๊าซปิโตรเลียมเหลวเป็นเชื้อเพลิง พ.ศ. ๒๕๔๕ 

กำหนดให้รถฟอร์คลิฟ (Forklift) ที่ใช้ก๊าซปิโตรเลียมเหลวเป็นเชื้อเพลิง ที่นำมาใช้ในโรงงานต้องมีมาตรการคุ้มครองความปลอดภัยดังต่อไปนี้

๑. ถังก๊าซที่ใช้กับรถฟอร์คลิฟต้องเป็นไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมถังก๊าซปิโตรเลียมเหลวสำหรับรถฟอร์คลิฟ 

กรณีที่ยังมิได้มีการกำหนดมาตรฐานดังกล่าวให้เป็นไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์ถังก๊าซปิโตรเลียมเหลว มอก. ๒๗

๒. ถังก๊าซต้องติดตั้งอุปกรณ์อย่างน้อยต่อไปนี้

๒.๑ ลิ้นบรรจุ ( Filler Valve )

๒.๒ ลิ้นจ่าย ( Discharge Valve ) พร้อมลิ้นควบคุมการไหล (Excess Flow Valve)

๒.๓ เครื่องวัดปริมาณก๊าซ ( Content Gauge )

๒.๔ ลิ้นนิรภัย ( Safety Valve ) โดยต้องติดตั้งให้อยู่ในตำแหน่งที่จะระบายก๊าซในสภาพของไอลิ้นและอุปกรณ์ต่างๆข้างต้นบางรายการอาจรวมเข้าเป็นชุด

เดียวกันได้ ยกเว้นลิ้นบรรจุและลิ้นจ่าย

๓. ลิ้นบรรจุ ลิ้นจ่าย ลิ้นนิรภัยและข้อต่อสำหรับประกอบลิ้นและอุปกรณ์ ต้องเป็นไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมถังก๊าซปิโตรเลียมเหลวสำหรับ

เครื่องยนต์สันดาปภายใน มอก. ๓๗๐

๔. ต้องทำเครื่องหมายที่ถังก๊าซแสดงตำแหน่งในการติดตั้งถังก๊าซ เพื่อให้ลิ้นนิรภัยอยู่ในตำแหน่งที่จะระบายก๊าซออกมาในสภาพของไอ

๕. การซ่อมสร้าง การซ่อมบำรุง การปรับปรุงเปลี่ยนแปลงส่วนใดส่วนหนึ่งหรือการตรวจสอบถังก๊าซต้องเป็นไปตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม 

การใช้และการซ่อมบำรุงถังก๊าซปิโตรเลียมเหลว มอก. ๑๕๑

การติดตั้ง

๖. การติดตั้งถังก๊าซให้ใช้สายรัดถังหรือขาถัง โดยต้องติดตั้งอย่างมั่นคง แข็งแรงเหมาะสมและสะดวกในการเปลี่ยนถังก๊าซ

๗. การติดตั้งอุปกรณ์และส่วนควบของระบบก๊าซต้องได้รับการตรวจทดสอบรับรองอย่างน้อยปีละครั้ง โดยวิศวกรผู้ได้รับอนุญาตให้ประกอบวิชาชีพวิศวกรรม

ควบคุมหรือผู้ที่กรมโรงงานอุตสาหกรรมเห็นชอบ

ความรู้เพิ่มเติม

๑. ก๊าซปิโตรเลียมเหลว (Liquefied Petroleum Gas)หมายความว่า ก๊าซไฮโดรคาร์บอนเหลวดังต่อไปนี้อย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่างผสมกันเป็นส่วนใหญ่

โพรเพน ( propane )

โพรพิลีน ( propene )

บิวเทน ( butane )

บิวทีน ( butene )

๒. ถังก๊าซปิโตรเลียมเหลว หมายถึง ภาชนะสำหรับบรรจุก๊าซปิโตรเลียมเหลว

๓. มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมถังก๊าซปิโตรเลียมเหลวเลขที่ มอก. ๒๗ ปัจจุบันใช้ เลขที่ มอก. ๒๗ – ๒๕๔๓ ซึ่งมีผลบังคับใช้เมื่อ ๒๗ มีนาคม ๒๕๔๕

มีสาระสำคัญในเรื่องการแสดงเครื่องหมายที่ตัวถังก๊าซปิโตรเลียมเหลวให้ปรากฏชื่อผู้ค้าถังก๊าซที่ได้รับอนุญาตตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง กำหนดให้

แสดงข้อความบนถังก๊าซเป็นภาษาไทย โดยมีภาษาอื่นด้วยหรือไม่ก็ได้ มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมนี้ไม่ครอบคลุมถังก๊าซปิโตรเลียมเหลวสำหรับเครื่องยนต์

สันดาปภายใน ถังตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมนี้มี ๒ แบบ คือ

   ๓.๑ ถัง ๒ ส่วน ซึ่งประกอบด้วยส่วนหัวและส่วนก้น แต่ละส่วนทำด้วยเหล็กกล้าชิ้นเดียว เมื่อนำมาเชื่อมประกอบเข้าด้วยกันแล้วจะมีรอยเชื่อม

ตามแนวเส้นรอบวงได้ ๑ รอย และ

  ๓.๒ ถัง ๓ ส่วน ซึ่งประกอบด้วยส่วนหัว ส่วนกลางรูปทรงกระบอกและส่วนก้นโดยส่วนหัวและส่วนก้นแต่ละส่วนท าด้วยเหล็กกล้าชิ้นเดียว

และส่วนกลางเชื่อมประกอบกันเป็นถังจะมีรอยเชื่อมตามแนวเส้นรอบวงได้ ๒ รอย สำหรับส่วนกลางหากทำด้วยเหล็กแผ่นม้วนให้มีรอยเชื่อมได้ ๑ รอย 

เป็นเส้นตรงขนานไปกับแนวแกนของถัง

มาตรฐาน

๔. มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมถังก๊าซปิโตรเลียมเหลวเลขที่ มอก. ๓๗๐ ปัจจุบันใช้ เลขที่ มอก. ๓๗๐ – ๒๕๕๒ ซึ่งมีผลบังคับใช้เมื่อ ๘ สิงหาคม ๒๕๕๓

มีสาระสำคัญในเรื่อง มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมถังก๊าซปิโตรเลียมเหลวสำหรับเครื่องยนต์สันดาปภายในถังตามมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมนี้มี 

๒ ประเภท คือ

   ๔.๑ ถังประเภทรูปทรงแคปซูล ( cylindrical ) แบ่งเป็น ๒ แบบ คือ

     ๔.๑.๑ ถัง ๒ ส่วน ซึ่งประกอบด้วยส่วนปลาย ๒ ส่วน แต่ละส่วนทำด้วยเหล็กกล้าชิ้นเดียว เมื่อน ามาเชื่อมประกอบเข้าด้วยกันแล้วจะมีรอยเชื่อมตามแนว

เส้นรอบวงได้ ๑ รอย

     ๔.๑.๒ ถัง ๓ ส่วน ซึ่งประกอบด้วยส่วนปลาย ๒ ส่วนและส่วนกลางรูปทรงกระบอก โดยส่วนปลายแต่ละส่วนท าด้วยเหล็กกล้าชิ้นเดียวและส่วนกลาง

เชื่อมประกอบกันเป็นถังจะมีรอยเชื่อมตามแนวเส้นรอบวงได้ ๒ รอย สำหรับส่วนกลางหากทำด้วยเหล็กแผ่นม้วนให้มีรอยเชื่อมได้ ๑ รอย เป็นเส้นตรงขนาน

ไปกับแนวแกนของถัง

   ๔.๒ ถังประเภทรูปทรงยางยนต์ ( toroidal ) แบ่งเป็น ๒ แบบ คือ

     ๔.๒.๑ แบบข้อต่อสำหรับประกอบส่วนควบและเครื่องอุปกรณ์อยู่ด้านใน

     ๔.๒.๒ แบบข้อต่อสำหรับประกอบส่วนควบและเครื่องอุปกรณ์อยู่ด้านนอก

๕. มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรมถังก๊าซปิโตรเลียมเหลวเลขที่ มอก. ๑๕๑ มีสาระสำคัญในเรื่องเกี่ยวกับการใช้และการซ่อมบำรุงถังก๊าซปิโตรเลียมเหลว

เป็นมาตรฐานที่ไม่บังคับ จะเลือกปฏิบัติตามหรือไม่ก็ได้

๖. ท่อจ่ายก๊าซ เป็นไปตามมาตรฐานสากล มี ๓ แบบคือ

   ๖.๑ ท่อเหล็ก เป็นท่อชนิดไม่มีตะเข็บ

   ๖.๒ ท่อทองแดง เป็นท่อชนิดที่ใช้กับก๊าซโดยเฉพาะ

   ๖.๓ ท่อยาง เป็นท่อที่มีเส้นลวดถักอยู่ภายในท่อ ทนแรงดันได้เป็น ๒ เท่าของแรงดันที่ใช้งานและมีคุณสมบัติดังนี้

     ๖.๓.๑ ทนต่อปฏิกิริยาเคมีของก๊าซ

     ๖.๓.๒ มีอัตราการยืดตัวสูง เพื่อสะดวกในการต่อสวมกับหัวปรับ

๗. สายรัดหรือเหล็กรัดถังก๊าซ ต้องเป็นโลหะที่มีความแข็งแรง ไม่เป็นสนิม

๘. ห้ามนำถังก๊าซชนิดที่ใช้กับรถฟอร์คลิฟไปใช้แทนถังก๊าซรถยนต์

๙. ถังก๊าซชนิดที่ใช้กับรถฟอร์คลิฟต้องตั้งบนพื้นราบและแข็ง ตั้งในที่ที่มีอากาศถ่ายเทได้สะดวก